Kamer keurt vandaag Sociaal Strafwetboek goed

De inbreuken worden in het nieuwe Strafwetboek in vier sanctieniveaus ingedeeld. Het 170 pagina dikke wetboek regelt verder de bevoegdheden van de sociale inspecteurs en bepaalt de straffen die de rechter kan opleggen.

Over de doelstellingen van dit ambitieus project zijn er weinig breekpunten vastgesteld in de commissie Justitie. Integendeel: het voorzien van vier sanctieniveaus waarbij bijvoorbeeld louter administratieve fouten of het foutief invullen van documenten voortaan administratief worden aangepakt, is een zaak die ook naar andere domeinen zou mogen doorgetrokken worden. Denk maar aan de recente problematiek met betrekking tot de dopingcommissie en de aanbevelingen van de commissie Sociale Fraude.

In het ontwerp van Sociaal Strafwetboek stonden twee automatismen ingeschreven die volgens Open Vld beter op punt dienden gesteld te worden. Door middel van aangenomen amendementen van Sabien en haar collega Carina Van Cauter werden deze automatismen gecorrigeerd.

1. Geen ambtshalve veroordeling meer

In het oorspronkelijke ontwerp was bepaald dat de rechter ambtshalve een veroordeling kon uitspreken. Bijvoorbeeld voor de terugbetaling van ontdoken bijdragen of ten onrechte ontvangen uitkeringen.  Dit is nu gewijzigd. "De overheidsdiensten zullen zich in de toekomst burgerlijke partij moeten stellen als ze een betaling willen bekomen. De redenen voor deze aanpassing zijn legio. Zo worden de rechten van de verdediging beter gewaarborgd. Maar vooral: de strafvordering kan veel efficiënter uitgevoerd worden", verduidelijkt Carina Van Cauter. "Door vertragingen bij de administratie sleept de strafvordering vaak onaanvaardbaar lang aan. De uitvoering van de opgelegde straf wordt in dat geval onmogelijk, de ambtshalve veroordeling behoort immers tot de strafvordering."

De aanpassing ligt ook volledig in de lijn van wat hoge parketmagistraten betoogden. In zijn openingstoespraak op 2 september 2009 voor het Arbeidshof te Gent stelde Subsituut-Generaal Antoine Lievens nog onomwonden: "Het is zonder meer het afschaffen van het verplicht karakter van deze veroordeling dat de efficiëntie van de invordering van de bijdragen en aanhorigheden ten goede zal komen."

2. Geen automatische doorstorting naar de RSZ

De opbrengst van de administratieve geldboetes gaat niet meer automatisch naar de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. Dit is een tweede punt waar Open Vld het verschil heeft gemaakt. Want oorspronkelijk was voorzien dat de opbrengst van de boetes voor de helft naar de RSZ zou gaan en voor de andere helft naar de algemene middelen.

"Waarom zou er een automatische doorstorting moeten zijn naar één bepaalde overheidsdienst", vraagt Sabien zich af. "Zeker in tijden van begrotingstekorten komt het de regering toe om met deze middelen gerichte beleidskeuzes te maken. Een voorafname ten gunste van de RSZ in het Sociaal Strafwetboek inschrijven was dan ook niet in overeenstemming hiermee."