Politiek verdeeld over eigen verantwoordelijkheid
Sp.a-justitiespecialist Renaat Landuyt vindt echter dat ook de politiek zich moet bezinnen. "Als vertegenwoordigers van het volk, hebben wij de fout van het volk uitvergroot", zegt hij.
Van bij het begin van de heisa over kindermisbruik in de Kerk woedt onder politici een hevige discussie over de rol die zij in het dossier moeten spelen. Ook nu het rapport van de commissie-Adriaenssens de omvang en de ernst van het misbruik pijnlijk concreet maakt, blijft het wachten op een duidelijk signaal vanuit de politiek.
Premier Yves Leterme voelde zich gisteren alvast niet geroepen om te reageren, maar verwees naar zijn minister van Justitie Stefaan De Clerck. Die roemt het werk van de commissie-Adriaenssens. "Het daagt door zijn kwaliteit en openheid iedereen uit om dit probleem verder aan te pakken." De Clerck wijst er wel op dat dat vooral de verdere verantwoordelijkheid is van de Kerk en justitie. "Ik denk niet dat wij als politici verantwoordelijk zijn voor het verborgen houden van hetgeen gebeurd is. Men kan niet van de politiek verwachten dat we de maatschappij gaan veranderen, al zijn wij wel de eerste getuigen van een aantal maatschappelijke fenomenen", stelt De Clerck.
Waarheidscommissie
Net daarom draagt de politiek volgens sp.a-justitiespecialist Renaat Landuyt ook een deel van de verantwoordelijkheid. "Als zwijgen een probleem van de samenleving is, zoals Peter Adriaenssens zegt, dan hebben wij als vertegenwoordigers van het volk, de fout van het volk uitvergroot", zegt het Kamerlid. Voor Landuyt is het daarom "tijd om nu de etter naar boven te halen om in de toekomst juist te kunnen handelen". Hij herhaalt zijn oproep om binnen het parlement een 'waarheidscommissie' op te richten. "Geen klassieke onderzoekscommissie die een onderzoek naar het onderzoek doet, maar een commissie die veel breder werkt", verduidelijkt Landuyt. "Ze moet gelden als een publiek forum voor het leed van de slachtoffers zodat het publiek gesensibiliseerd wordt, net zoals het rapport van de commissie-Adriaenssens dat nu doet. Maar daarnaast moet er ook een vertrouwelijk forum komen, een soort luistercommissie van deskundigen waar de slachtoffers gehoor krijgen en die als eerste ontmoetingsplaats kan dienen." Volgens Landuyt gebeurt zoiets best onder de voogdij van het parlement, omdat men zo over bijzondere bevoegdheden kan beschikken. Bovendien genieten de Kerk en justitie na de recente gebeurtenissen te weinig vertrouwen bij de slachtoffers, klinkt het.
De Clerck is niet gewonnen voor het idee. Volgens de justitieminister moet er eerst gekeken worden op welke manier er via het normale parlementaire debat een antwoord kan geboden worden op de vragen die zich nu stellen. "Ik ben beschikbaar om bij de eerste gelegenheid in de commissie justitie het debat te voeren", aldus De Clerck
Verjaring
PS-fractieleider in de Kamer Thierry Giet kondigde gisteren alvast aan dat hij de minister zal interpelleren over de aanpak door justitie van het dossier. De PS-fractie nodigt professor Adriaenssens ook uit om zijn rapport in het parlement te komen presenteren. Volgens Giet toont het werk van de commissie de nood aan meer en betere slachtofferopvang aan.
Dat is ook de conclusie die Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen trekt. Volgens Vandeurzen bewijst het eindrapport dat slachtoffers van seksueel misbruik nood hebben aan een "vertrouwelijk, professioneel en onafhankelijk aanspreekpunt". De minister bereidt naar eigen zeggen zelf een aantal initiatieven voor rond de problematiek van seksueel misbruik. Zo komt er volgend jaar een sensibiliseringscampagne in samenwerking met de vertrouwenscentra kindermishandeling en de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW).
Met de stroom van getuigenissen over kindermisbruik in de kerk, is ook de discussie over de verjaring van de gepleegde feiten weer op gang gekomen. Open Vld-Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu herinnert eraan dat haar partij al geruime tijd een wetsvoorstel klaar heeft om de verjaringstermijn voor seksueel misbruik op te trekken naar dertig jaar. Volgens Lahaye-Battheu kan een van de adviezen uit het eindrapport bijgevolg snel in de praktijk worden omgezet. "Er bestaat in het parlement immers brede steun van MR, N-VA, sp.a en Groen!", klinkt het. "De huidige korte verjaringstermijnen druisen in tegen het rechtvaardigheidsgevoel van de slachtoffers en maatschappij." De Clerck wil het debat over de verjaringstermijn gerust voeren, maar waarschuwt voor inderhaaste beslissingen. "Je moet rekening houden met de negatieve effecten zoals onterechte klachten. Daarnaast wordt de bewijsvoering na dertig jaar verdomd moeilijk."
Bron: De Morgen, 11 september 2010.
Minister De Clerck vraagt gerecht scherpere aanpak
Minister van Justitie Stefaan De Clerck wil dat de procureurs-generaal volgende week in college bijeenkomen om te spreken over een verscherpte aanpak van seksueel misbruik.
Zelf kan De Clerck als ontslagnemend minister geen nieuw initiatief nemen. Daarom moet het parlement het dossier nu bespreken, aanbevelingen doen en een actieplan opstellen, vindt de minister.
Het ministerschap van Stefaan De Clerck lijkt wel behekst. Vijftien jaar geleden was hij ook minister van Justitie, toen de zaak-Dutroux losbarstte. "Toen heeft de zaak-Dutroux geleid tot grondige hervormingen binnen politie en justitie met onder meer veel meer aandacht voor de slachtoffers. Nu is er een momentum om een nieuwe stap te zetten en het fenomeen van seksueel misbruik van kinderen en huiselijk misbruik aan te pakken", aldus De Clerck.
Niet veel zin
De minister twijfelt of het verlengen van de verjaringstermijn voor seksuele misdrijven tot dertig jaar veel zin heeft. De minister overweegt zelf om de verjaringstermijn van tien op vijftien jaar te brengen. De Clerck: "Maar ik stel vast dat zeer vele dossiers dateren uit de jaren zestig en zeventig. Dan helpt het al niet meer om de verjaringstermijn op dertig jaar te brengen. En dan bots je zonder twijfel op problemen om nog getuigen te vinden of een zaak ook juridisch te bewijzen", zegt minister De Clerck.
Open Vld-Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu heeft wel al een wetsvoorstel ingediend om de verjaringstermijn op te trekken. Heel wat partijen staan daarachter en Sabien Lahaye begrijpt niet waarom de minister zich verzet. "De sp.a, de N-VA, Groen, de MR, ze steunen het wetsvoorstel allemaal", aldus het Kamerlid. "Enkel CD&V stribbelt tegen. Zij vrezen voor zogenaamde instantwetgeving. Ze vergeten dat mijn wetsvoorstel meer dan een jaar oud is." Volgens Lahaye hebben veel slachtoffers pas na lange tijd de moed om naar het gerecht te trekken. De korte verjaringstermijn van nu druist in tegen het rechtvaardigheidsgevoel van vele mensen, zegt ze.
Geen priesters meer
Een parlementaire onderzoekscommissie ziet De Clerck ook al niet zitten. "Welk nut heeft het om 500 slachtoffers in het parlement hun verhaal te laten doen, dat we al lang kennen? Een defilé van slachtoffers heeft voor het dossier geen toegevoegde waarde meer. Het is nu gewoon tijd voor een strenge aanpak", meent de minister. Recente, nieuwe dossiers zijn er veel minder. "Dat komt omdat er nog nauwelijks priesters in de scholen lesgeven" , aldus Stefaan De Clerck.
Bron: Het Laatste Nieuws, 11 september 2010.
'Er is werk aan de winkel, ook voor de politiek '
Voor justitieminister Stefaan De Clerck (CD&V) is een verlenging van de verjaartermijn voor misbruik van minderjarigen bespreekbaar, maar hij waarschuwt ook voor te hoge verwachtingen. 'Hoe dan ook, wat vandaag verjaard is, blijft verjaard.'
Het beenharde rapport-Adriaenssens laat ook de politiek niet onberoerd. Verschillende stemmen gaan op voor een verlenging van de verjaartermijn voor misbruik van minderjarigen. Nu verjaren de feiten tien jaar nadat het slachtoffer meerderjarig geworden is. Uit de getuigenissen van de slachtoffers blijkt nu dat ze er vaak veel langer over deden om met hun verhaal naar buiten te kunnen komen en in sommige gevallen zelfs pas konden spreken nadat hun ouders overleden waren. Onder meer Open VLD-Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu stelt voor om de verjaring pas na dertig jaar te laten ingaan, wanneer de slachtoffers 48 jaar worden dus. Justitieminister De Clerck (CD&V) wil dat debat aangaan.
Bent u een voorstander van een verlenging?
Stefaan De Clerck: 'Ik heb dat vroeger al gezegd. Vorig jaar hebben we daar nog over gedebatteerd in de Senaat en toen was er al een academisch onderbouwd pleidooi om de termijn op 15 jaar te brengen. Het rapport van de commissie kan dat debat helpen, omdat we nu ook casussen hebben die we kunnen bestuderen. Het debat is open, maar we moeten het wel goed voeren. Sommigen willen de verjaring meteen volledig afschaffen, maar je moet altijd opletten met radicale oplossingen.'
Welke problemen brengt een langere verjaartermijn mee?
'Er is onder meer een groot probleem met het bewijs. Het is zeer moeilijk om feiten te bewijzen die dertig of veertig jaar geleden zijn. Als er geen bekentenis is, krijg je een situatie van woord tegen woord. Ik wil luisteren naar de experts, en zeker naar Peter Adriaenssens. Maar ik ga niet mee met het koor dat zegt dat we de hele regel maar moeten afschaffen.'
Zou een aanpassing van de wet nog iets veranderen voor de huidige dossiers?
'Nee, dat moeten we toch heel duidelijk maken. Een nieuwe wet zou enkel op nieuwe dossiers slaan. Wat nu verjaard is, blijft verjaard.'
U roept deze week de procureurs-generaal samen. Wat verwacht u nu van het gerecht?
'We zitten nu natuurlijk midden in een cascade van feiten. Het is nauwelijks bij te houden. Maar ik zou het goed vinden als het gerecht zich wat boven de individuele dossiers stelde. Er liggen nu overal dossiers, het is de rol van het openbaar ministerie om de aanpak daarvan een beetje te organiseren. Het rapport-Adriaenssens biedt ons een overzicht, met grafieken, cijfers en tabellen. Dat moet justitie ook doen: het geheel aanpakken.'
Het kan beter?
'Elk voordeel heb zijn nadeel, zeggen ze dan. Misschien is dit de kans om tot een systematische aanpak te komen. Er is werk aan de winkel, ook voor de politiek.'
Bron: Het Nieuwsblad op Zondag, 12 september 2010.
Politici willen verjaring veranderen
Er gaan in de politieke wereld steeds meer stemmen op om de strafrechtelijke verjaringstermijnen voor seksueel misbruik van minderjarigen te veranderen. CD&V, Groen!, Open Vld en cdH willen het debat alvast openen. Nu verjaren de feiten tien jaar na de meerderjarigheid van het slachtoffer. Justitieminister Stefaan De Clerck (CD&V) wil de verlenging van de verjaringstermijn "bespreekbaar" stellen, maar waarschuwt voor te hoge verwachtingen. "De feiten die nu bekend én verjaard zijn, blijven verjaard."
Lahaye-Battheu (Open Vld) wil de verjaring pas dertig jaar na de meerderjarigheid van het slachtoffer laten ingaan. Ook cdH-fractieleidster in de Kamer, Catherine Fonck, wil "een juridische verbetering" en meer centra voor psychologische begeleiding van slachtoffers.
Bron: Het Laatste Nieuws, 13 september 2010.
Verjaring van 10 naar 30 jaar?
De commissie-Adriaenssens wil de termijn voor verjaring van seksueel misbruik van minderjarigen herzien. De politiek volgt. Een overzicht in vragen.
Wat is verjaring?
llVerjaring wil zeggen dat een misdrijf na een bepaalde tijd niet meer wordt vervolgd.
Waarom bestaat verjaring?
llOmdat het oprakelen van een misdrijf na verloop van tijd meer schade veroorzaakt dan het bestraffen van de dader.
llOmdat het gerecht zich met recente zaken moet bezighouden en niet met de geschiedenis.
llOmdat het bewijsmateriaal na verloop van tijd verloren gaat en de getuigen onbetrouwbaar worden.
Hoe is verjaring geregeld?
llAlleen genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid verjaren nooit.
llDe zwaarste misdaden (moord met foltering) verjaren na 15 jaar. Binnen die 15 jaar moet justitie met een onderzoek gestart zijn. Als dat is gebeurd, heeft het gerecht nog eens 15 jaar om het dossier af te handelen.
llEens verjaard is de zaak verjaard, ook al worden de verjaringstermijnen veel langer gemaakt door een nieuwe wet. Voor Vangheluwe zou een wetswijziging dus niets veranderen.
Hoe is het bij seksueel misbruik?
llBij seksueel misbruik start de verjaring pas als het slachtoffer meerderjarig is. Dat wil zeggen dat een verkrachting van een 5-jarig kind tot 33 jaar na de feiten nog voor de strafrechter kan komen: 13 jaar tot het slachtoffer 18 jaar is + 10 jaar om de klacht in te dienen + 10 jaar om ze gerechtelijk af te handelen.
Waarom deze aparte regeling?
llOmdat het slachtoffer zo getraumatiseerd kan zijn dat het niet eerder een klacht durft indienen.
Wat wil de politiek?
llSabien Lahaye-Battheu (Open Vld) wil de termijn van 10 jaar op 30 jaar brengen. N-VA en Groen! steunen haar, sp.a'er Renaat Landuyt wil verjaring voor seksueel misbuik van minderjarigen helemaal afschaffen, minister van Justitie De Clerck (CD&V) wil ze op 15 jaar brengen. In ons voorbeeld zou het gerecht na het voorstel van Open Vld een pedofiel nog kunnen straffen tot 73 jaar na de feiten.
Wat vinden de slachtoffers?
llChild Focus sprak zich al uit tégen een verlenging van de verjaringstermijn. "Het voorstel is niet nuttig voor 85 procent van de zaken die zich binnen de familie afspelen. Omdat
40 procent van de daders vroeger ook slachtoffer was, moet men slachtoffers en daders niet tegen elkaar uitspelen. Oude wonden worden opengereten en dat is niet goed", aldus Kristine Kloeck. Ook de parketten, de Franstalige advocaten en de Dienst voor Strafrechtelijk Beleid waren tegen het voorstel van Open Vld omdat het nutteloos is en de rechten van de verdediging schendt.
Bron: Gazet van Antwerpen, 14 september 2010.