Minder maatschappelijke onderzoeken voor justitiehuizen, wachtlijsten doen scheidingen aanslepen

Vorig jaar kregen de justitiehuizen in ons land dus 2.899 nieuwe opdrachten om maatschappelijke onderzoeken uit te voeren in burgerlijke dossiers, een daling met 1,6% in vergelijking met 2009. In het noorden van het land is er met 1.777 nieuwe mandaten een daling met 3,5%, in het zuiden is er met 1.122 nieuwe mandaten een stijging met 1,7%.

Volgens Sabien zijn er verschillende redenen voor de daling in het aantal burgerrechtelijke opdrachten: "De wet op het gelijkverdeeld verblijf kan daar voor iets tussen zitten. Misschien leggen scheidende ouders zich nu makkelijker neer bij een week-week regeling. Misschien worden de opdrachtgevers (rechters) ontmoedigd door de lange wachttijden om de opdrachten  uit te voeren, en worden de opdrachten meer aan derden, bijvoorbeeld de politie of een psycholoog, gegeven."

Afgesloten binnen de 3 maanden: 53% in Vlaanderen, 42% in Wallonië en 39% in Brussel

De behandelingstermijn van een maatschappelijk onderzoek werd door het directoraat-generaal Justitiehuizen vastgelegd op 3 maanden. Deze termijn start met de aanstelling van de justitieassistent en eindigt met het doorsturen van het verslag naar de opdrachtgever. Van de 3.040 dossiers, die vorig jaar in ons land werden afgesloten, gebeurde dit in 48% van de gevallen binnen die termijn.

"Vlaanderen zet de beste score neer: 937 van de 1.764 onderzoeken (53%) konden worden afgesloten binnen 90 dagen. Het justitiehuis van Leuven is in Vlaanderen de beste van de klas en haalt 78%. In Wallonië slaagden de justitieassistenten hierin in 42% van de mandaten (971). Het justitiehuis van Neufchâteau bengelt onderaan met slechts 9%: 3 van de 33 mandaten werden afgewerkt binnen de 3 maanden. Brussel is de slechtste leerling van de klas met 121 afgesloten dossiers op 305 (39%) binnen diezelfde termijn", zegt Sabien.

Wachttijd opstart onderzoek: 64 dagen in Vlaanderen, 45 dagen in Wallonië

De behandelingstermijn is dus niet de hoofdoorzaak van de lange wachttijden. Volgens Sabien speelt de wachttijd tussen het vonnis, waarin een maatschappelijk onderzoek wordt bevolen, en de effectieve start van het onderzoek met de aanstelling van een justitieassistent, hierin een grote rol. In het noorden van ons land bedraagt deze wachttijd gemiddeld 64 dagen, in het zuiden 46 dagen.

Light-onderzoek

De justitiehuizen brengen altijd heel uitvoerig verslag uit. Ook dat helpt de lange wachtlijsten mee in de hand. Volgens Sabien zou het in sommige dossiers wel opportuun zijn om een "light" versie van het maatschappelijk onderzoek te bevelen en uit te voeren. "Nu begint men bij de geboortedatum, de geboorteplaats van vader en moeder, en vervolgens wordt de hele levensgeschiedenis geschetst. In bepaalde dossiers is het niet nodig om zo in detail te treden. Door beknopter te zijn en een andere werkwijze te hanteren, zou een vlottere afhandeling van de burgerrechtelijke opdrachten mogelijk kunnen worden", aldus Sabien. De Staatssecretaris liet weten hierin van mening te verschillen.