Reynders wil nog voor de verkiezingen van 7 juni snellere inning van boetes


Sabien: De cijfers die ik van u mocht ontvangen (zie nieuwsbericht op deze website van 24 april) tonen aan dat jaar na jaar het aantal niet-geïnde bedragen stijgt. In de bedragen die zijn opgegeven, is een aantal arrondissementen nog niet in rekening gebracht: Ieper, Veurne, Gent, Oudenaarde, Brussel, Eupen en Doornik. Volgens u is dat zo wegens een gebrek aan informatisering en personeel. Daardoor is men daar niet in staat om de gevraagde cijfers te leveren.

U hebt in dat schriftelijk antwoord en ook reeds vroeger hier in deze commissie, aangekondigd

- dat de ontwikkeling van het investeringsproject ICT STEAMER, waarin de invordering van de penale boeten een prioritaire module is, goed opschiet;

- dat de automatisering van de kantoren geïntegreerd is in het kader van dat project;

- dat het systeem zowel de boekhouding als de inning en de invordering zal omvatten;

- dat de geautomatiseerde overdracht van de vonnis- en arrestuittreksels van Justitie naar Financiën daarvan ook deel zou uitmaken;

- dat de administratie Niet-Fiscale Invordering dankzij STEAMER in staat zal zijn statistische en financiële inlichtingen te verstrekken met betrekking tot de invordering van de boetes, of het nu is per kantoor, per Gewest of op federaal niveau.

De cijfers zijn vandaag natuurlijk spijtig genoeg wat ze zijn. In een reactie daarop heeft uw collega minister van Justitie De Clerck laten weten dat, als het van hem afhangt, Justitie beter de boetes zou innen. Het zijn de rechtbanken en de hoven, die de boetes uitspreken. Ik stel echter ook in de praktijk vast dat het doorgeven van vonnissen uitgesproken door Justitie, soms maanden op zich kan laat wachten. Het duurt soms maanden vooraleer het vonnis van de rechtbank naar de ontvanger gaat. U kunt sceptisch kijken, maar dat is nu eenmaal het geval.

Wat is de stand van zaken in de ontwikkeling van het investeringsproject lCT STEAMER? Wat is de planning?

Er is ook een voorstel geweest van de gerechtsdeurwaarders om hun project, waaraan ze met u samenwerken, operationeel te maken. Wat is uw reactie daarop?

Wat zijn de redenen waarom in heel wat arrondissementen de ontvangers van Financiën weinig dossiers doorsturen naar gerechtsdeurwaarders? Er is het voorbeeld van Hoei, waar er nooit dossiers worden doorgestuurd naar de gerechtsdeurwaarder. Dat blijkt uit de cijfers.

Wat is uw reactie op het voorstel om de boetes in de toekomst te laten innen in samenwerking tussen Justitie en Financiën?

Minister Didier Reynders: Ik heb geen informatie over de informatisering van Justitie. Die bestaat misschien, maar ik heb geen informatie in dat verband gekregen. Het is zeer interessant om de commentaar te horen. Ik heb enkele jaren geleden informatie gekregen over Phoenix, maar dat is zeer oude informatie. Enkele jaren geleden heb ik wel commentaar gehoord, maar sindsdien heb ik niets meer gekregen. Misschien zullen we in de volgende jaren een informatisering van Justitie krijgen, ik ben daar zeker van.

Wat de FOD Financiën betreft, volgens de planning van het STEAMER-project zou de module Penale Boetes vanaf 1 juni 2009 al in een aantal kantoren worden getest, in een reële en operationele omgeving. In dit stadium zal worden gewerkt met gegevens van afgewerkte dossiers en zal in elke stap van het proces worden nagegaan of de applicatie levert wat wordt verwacht.

Vanaf 1 oktober 2009 zou het programma operationeel worden gebruikt in een aantal kantoren, in een gecontroleerde omgeving. In dit stadium zal worden gewerkt met nieuwe vonnissen of arresten, waarvan het aantal zal worden beperkt door te beginnen met enkel de correctionele rechtbanken of de hoven van beroepen.

Vanaf 1 januari 2010 zou de toepassing in alle kantoren worden gebruikt voor alle strafuitspraken.

De implementatie van het programma zal gepaard gaan met een aantal organisatorische maatregelen om de dienstverlening aan de parketten en de schuldenaars te verbeteren.

Verder begrijp ik uw vraag in verband met de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders niet goed. Er zijn namelijk besprekingen aan de gang tussen een projectteam van STEAMER en de Nationale Kamer om een gegevensuitwisseling te organiseren tussen STEAMER en de gerechtsdeurwaarders met betrekking tot invorderingsdossiers, kostennota's, de voortgang van de dossiers enzovoort.

Het is wel juist dat mijn departement momenteel het probleem van de samenwerking tussen de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders en het Agentschap Vlaamse Belastingdienst opvolgt om te kijken welke invloed er kan zijn op de relatie tussen de FOD Financiën en de gerechtsdeurwaarders.

Er zijn verschillende redenen waarom een dossier niet naar een gerechtsdeurwaarder wordt verstuurd.

- Ten eerste is er de regel volgens dewelke geen dossiers worden doorgestuurd indien de veroordeelde niet solvabel is of indien hij betrokken is in een of andere insolvabiliteitsprocedure. Het meest voorkomend scenario is de collectieve schuldenregeling.

- Ten tweede is het mogelijk dat de dader spoorloos is of van ambtswege is geschrapt uit het bevolkingsregister.

- Ten derde is het mogelijk dat de dader zelf nooit in België was gedomicilieerd en dat hij geen aanknopingspunten heeft met België. Met andere woorden, hij heeft er geen gekende inkomsten of goederen. Tenzij de vermogensvoordelen van het misdrijf door het parket in beslag zijn genomen en door de rechter verbeurd verklaard, is een invordering in dit geval veelal onmogelijk.

- Ten vierde, de administratie hoeft niet altijd een beroep te doen op een gerechtsdeurwaarder om tot een gedwongen invordering over te gaan. Zoals u weet, kan de ontvanger gebruikmaken van het vereenvoudigd derdenbeslag. Bovendien kunnen voortaan boetes, gerechtskosten en de bijdrage aan het Fonds voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden zonder formaliteit worden gecompenseerd met teruggave van belastingen.

Hoe dan ook zal er bij de ontvangers der domeinen en/of penale boetes op worden aangedrongen er nauwlettend op toe te zien dat vonnissen en arresten van solvabele daders aan de gerechtsdeurwaarders worden doorgestuurd, wanneer de eigen middelen van tenuitvoerlegging ontoereikend zouden zijn.

Ik herinner eraan dat de kosten die niet op de dader kunnen worden verhaald, uiteindelijk ten laste van de Schatkist zijn. Het is net om te vermijden dat de onvermogende daders straffeloos zouden blijven, dat wordt voorzien in een vervangende straf.

Ik herinner ook aan de aanbevelingen van het Rekenhof. In zijn audit van 2007 staat een eerste stap daarin, de implementatie van het STEAMER-project. Het is een eerste stap in de informatisering van de hele procedure. Ik heb altijd gezegd dat het onmogelijk is tot een zeer correcte procedure te komen zonder de informatisering van een ander departement, met name de FOD Justitie. Ik ben zeker dat het met de nieuwe minister het geval zal zijn.

Sabien: Ik onthoud vier dingen uit uw antwoord. Ten eerste, het is positief dat op 1 juni 2009, dus binnen enkele weken, er tests zijn voor de penale boetes.

Minister Didier Reynders: Voor 7 juni.

Sabien: Ja, dus voor de verkiezingen. Op 1 oktober zal het hopelijk operationeel zijn in een aantal kantoren. Dat is hoopgevend.

Ten tweede, u verwijst naar de stap die in de vorige legislatuur is gezet naar een betere inning: het vereenvoudigd derdenbeslag en de teruggave van belastingen die kan worden ingehouden om boetes te innen. Ik vraag mij af in hoeverre dat al ten volle wordt gebruikt en of er daarmee resultaten worden geboekt.

Ten derde, ik ga ermee akkoord dat het niet in alle gevallen nuttig is om een dossier naar een gerechtsdeurwaarder door te sturen, zoals bijvoorbeeld in geval van insolvabiliteit. Het kan echter niet dat in bepaalde arrondissementen nooit een dossier naar de gerechtsdeurwaarder wordt doorgestuurd.

U hebt geantwoord dat u bij de ontvangers erop zal aandringen dat in geval van solvabiliteit de gerechtsdeurwaarder wordt aangesproken.

Ten vierde, u verklaart ook dat straffeloosheid niet kan en dat er daarvoor vervangende gevangenisstraffen zijn. Spijtig genoeg worden zij echter niet uitgevoerd, zodat er in bepaalde gevallen toch straffeloosheid is.

Minister Didier Reynders: Ik probeer een nieuwe gevangenis te bouwen. Dat is nog een andere taak van de Regie der Gebouwen.