Alimentatie voor kinderen: transparanter, maar niet eenvormig

Sinds de wet van 19 maart 2010 "ter bevordering van een objectieve berekening van de door de ouders te betalen onderhoudsbijdragen voor hun kinderen" moeten rechters uitvoeriger motiveren waarom ze een bepaalde onderhoudsbijdrage voor een kind toekennen. Uit het onderzoek van de Hogeschool Gent blijkt dat vier van de acht wettelijke criteria meer worden besproken in vonnissen, met name ‘gewone kosten', ‘buitengewone kosten', ‘kinderbijslag' en ‘fiscale impact'. Het bedrag aan onderhoudsbijdrage dat door de jeugdrechter wordt toegekend is niet veranderd sinds de nieuwe wetgeving. Evenmin kon een eenvormige formule voor de berekening van de onderhoudsbijdrage voor kinderen worden gevonden.

"De bepaling van onderhoudsgelden voor kinderen na een relatiebreuk is vaak een punt van discussie. De wet van 19 maart 2010 wil de onderhoudsbijdrage transparanter, eenvormiger, objectiever bepalen en meer voorspelbaar maken. Doel is om discussies tussen ouders met betrekking tot de onderhoudsbijdrage te vermijden, zodat onderhoudsbijdragen meer vrijwillig betaald worden en dus minder procedures worden gevoerd. Om dit doel te bereiken legt de wet (onder meer) een strengere motiveringsplicht op aan rechters", zegt Sabien.

Het onderzoek van de Hogeschool Gent ging na in welke mate de nieuwe wet haar doelstellingen daadwerkelijk bereikt door de inhoud van een groot aantal vonnissen van jeugdrechters vóór en ná de wet te vergelijken. Deze resultaten werden getoetst aan de praktijk van magistraten, advocaten, bemiddelaars en andere betrokkenen zoals de gezinsbond en de DAVO.

Het onderzoek toont aan dat het opleggen van een bepaalde methode voor de berekening van de onderhoudsbijdrage voor kinderen, niet zinvol is. Daarenboven dienen een aantal criteria, die de wetgever heeft vastgelegd, herbekeken te worden. Zo is het criterium ‘buitengewone kosten' té restrictief geformuleerd terwijl het criterium ‘fiscale impact' in de praktijk moeilijk hanteerbaar is. Protocols afgesloten tussen de rechtbank en de balie kunnen discussies tussen ouders vermijden. Hierin wordt immers bepaald welke kosten als buitengewone kosten worden aanvaard, hoe de afrekening verloopt en in welke mate voorafgaand overleg noodzakelijk is.

Aanbevelingen voor de wetgever

Sabien wil rekening houden met de aanbevelingen van de onderzoekers voor de wetgeving en zal onder andere een wetsvoorstel uitwerken om te komen tot een betere definitie van buitengewone kosten. Ze heeft nu al een wetsvoorstel klaar. "De ouder die de buitengewone kosten maakt, vraagt nu vaak niet op regelmatige basis aan de andere ouder om mee te betalen. Als die bijvoorbeeld zes jaar wacht om de afrekening te maken, ziet de ouder die moet betalen zich geconfronteerd met een enorm bedrag. Na zoveel tijd is controle van de afrekening ook nog moeilijk, vandaar het wetsvoorstel", besluit Sabien.