"Een medeopvoeder voor elke ouder"

Kamerlid Sabien Lahaye-Batteu (OpenVLD) heeft een wetsvoorstel klaar om meer rechten te geven aan stiefouders ofplusouders in nieuw samengestelde gezinnen. Volgens onderzoekster UlrikeCerulus van de UHasselt, die op 3 mei haar doctoraat in het familierecht verdedigtonder promotorschap van prof. dr. Ch. Declerck, zijn er de afgelopen vijftienjaar al verschillende wetsvoorstellen rond de rechten van plusouders geweest. "Maarer is discussie rond de invulling van de wet, waardoor er nog altijd geenoplossing is", zegt ze. "Iedereen heeft een andere opvatting."

Adoptie

Een van die discussiepunten: geldtdie wet dan alleen voor plusouders of moeten we verder gaan? "Mijn onderzoekgaat ruimer dan alleen nieuw samengestelde gezinnen. Tegenwoordig krijgen veeljonge gezinnen ook hulp van de grootouders, van een oom of tante. Ook diepersonen hebben juridisch niets te zeggen. Dat zou anders moeten", aldusCerulus.

"In 2003 heeft het toenmaligarbitragehof in ons land al geoordeeld dat er vacuüm in de wet is", zegt de onderzoekster."Als een ouder het kind samen met de plusouder opvoedt en de ouder overlijdt,dan heeft de plusouder helemaal geen rechten meer. Een plusouder staat vaak meein voor de opvoeding, volgt de school mee op of helpt met het huiswerk, maarheeft bijvoorbeeld niet het recht om aanwezig te zijn op het oudercontact. Alsbeide ouders akkoord zijn, is er op zich geen probleem. Maar er is geenwettelijke omkadering voor als er geen eenheid is. Het gaat niet alleen over deschool, maar ook over bepaalde bevoegdheden zoals een medisch routineonderzoek,een bezoek aan de tandarts en het nemen van beslissingen in noodsituaties. Alsplusouders in België ouderlijk gezag willen, dan is de enige optiestiefouderadoptie, maar dan zet je de andere ouder buiten schot. In dezecontext wordt adoptie totaal fout gebruikt. In ons land is er eigenlijk geenoplossing voor plusouders."

Buitenland

In haar onderzoek heeft Cerulus deBelgische wetgeving vergeleken met andere landen. "Zowel in Nederland alsDuitsland, Frankrijk en Engeland zijn bepaalde bevoegdheden in de wetgevingvoorzien, zonder dat adoptie nodig is", zegt ze. "In Frankrijk kunnen oudersbijvoorbeeld naar de rechtbank gaan en kunnen ze bepaalde bevoegdheden delenmet of overdragen aan de plusouder, zodat hij of zij ook ouderlijk gezag heeft.In Duitsland krijgt een plusouder die gehuwd is of wettelijk samenwoont met eenvan de ouders automatisch medebeslissingsrecht. Daar is veel kritiek op, wantal die andere plusouders vallen uit de boot. In mijn onderzoek staat dewilsautonomie van de betrokkenen centraal. De toekenning van ouderlijkebevoegdheden aan de plusouder moet een keuze zijn en mag niet afhankelijk zijnvan een huwelijk of wettelijk samenwonen."

Geen rechter

Cerulus zou zelf een basisstatuutvoorzien. "Het statuut is vrijwillig en kan verkregen worden via een verklaringbij de ambtenaar van de burgerlijke stand", legt ze uit. "Beide ouders (metouderlijk gezag) en de plusouder moeten de verklaring afleggen. Er moet geenrechter tussenkomen, alleen als er iets gewijzigd wordt. De opvoeding van eenkind evolueert naargelang zijn of haar leeftijd. Het statuut kan dus bij derechter aangepast worden aan de opvoedingssituatie. Stel dat een van de oudersniet akkoord gaat, dan is het aan de familierechter om te beslissen. Er moetminstens één ouder akkoord zijn. Als beide ouders weigeren, kan de plusouderniet alleen naar de rechtbank gaan. Verschillende landen zeggen: je moetminstens één, twee of drie jaar samen zijn. Ik heb bewust gekozen om er geentermijn op te plakken. Als beide ouders akkoord zijn, maakt dat niet uit. Deopvoedende rol van de plusouder is ook veel belangrijker dan de termijn. InEngeland mogen ouders zeven, acht of negen personen aanstellen die meeopvoeden. Ons lijkt het beter als dat beperkt wordt: elke ouder mag zich latenhelpen door één medeopvoeder. Dat mag een plusouder zijn, maar dus ook eenander familielid."

Bron: het Belang van Limburg, 9 april 2018