155 rijverboden per dag voor drank of drugs achter stuur

Wie tegen de lamp loopt bij een politiecontrole, moet z'n rijbewijs drie uur lang inleveren als hij net boven de wettelijke limiet van 0,5 promille zit. Vanaf 0,8 promille is dat zes uur, bij zware dronkenschap of drugsintoxicatie twaalf uur. In 2016 trokken agenten het rijbewijs van 56.671 bestuurders in. Dat zijn er 155 per dag. Drie op de vier chauffeurs waren hun documenten zes uur kwijt, één op de vijf drie uur en nog eens één op de vijf twaalf uur. Terwijl die laatste categorie in 2015 nog maar goed was voor 9.979 bestuurders, waren dat er een jaar later al 11.181 (+12%). "Een onrustwekkende tendens", zegt Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu (Open Vld). Veiligheidsinstituut Vias wijst er echter op dat het aantal drugscontroles flink toegenomen is, en dus ook het aantal positieve tests.

Verder vallen de enorme regionale verschillen op. Zo werden in Antwerpen 10.941 rijbewijzen ingetrokken, tegenover amper 1.612 in Waals-Brabant. In Vlaanderen bengelt Limburg onderaan, met 3.812 chauffeurs die hun rijbewijs moesten inleveren. Lahaye-Battheu pleit voor een uniformer handhavingsbeleid, maar vindt geen gehoor bij minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA). Die verdedigt de vrijheid van de politiezones en parketten. "Die lokale aanpak hoort nu eenmaal bij ons systeem. Sommige gemeenten hebben bijvoorbeeld een discotheek. Daar moet je lokaal op kunnen inspelen."     

"Minder tolerant zijn en strenger straffen"

Per dag lopen in ons land 155 bestuurders tegen de lamp voor rijden onder invloed. Vier leden van één familie kwamen dinsdag om bij een dramatisch ongeval. Wat moeten we doen om het verkeer veiliger te maken? Drie experts benoemen vier prioriteiten.

Haal de snelheid overal naar omlaag

Vorige dinsdag kwamen een oma, haar dochter, en twee kleinkinderen om wanneer een vrachtwagen op hen inreed toen ze voor het rode licht stonden te wachten. Dat kruispunt, bij Maldegem op de N49, is een van die punten in Vlaanderen die al lang op een zwarte lijst staan, maar nog steeds niet zijn aangepakt. Hier geldt volgens professor emeritus Willy Miermans (UHasselt) dat - als je de infrastructuur niet snel genoeg veilig kan maken - de snelheid op zijn minst omlaag moet. Nu wordt er op de expresweg nog 90 kilometer per uur gereden. "Maar als er verkeerslichten staan, mag de snelheid nooit meer dan 70 per uur bedragen", zegt hij. "Anders is elke aandachtsfout dramatisch."

Datzelfde principe kan je volgens Miermans doortrekken om ons probleem met de ruimtelijke ordening aan te pakken. Het is nu zo dat we in Vlaanderen te verspreid wonen, dus moeten we "verkeerskundig oplossen wat we ruimtelijk niet kunnen", vindt hij. Miermans heeft daarom al voorgesteld om een zone 30 in te voeren in alle stadscentra, dorpen en wijken. Dat maakt centra niet alleen veiliger voor fietsers, maar gekoppeld aan een strenger parkeerbeleid ontmoedigt het ook verder het lokale verkeer. "Het overgrote deel van de verplaatsingen is lokaal, dus is het beter om die met de fiets te doen", zegt Miermans. "Dat gebeurt in Nederland en Scandinavië ook al, en die landen hebben veel betere ongevallencijfers dan wij."

Maak komaf met boete betalen en verder rijden

Uit cijfers van de federale politie die Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu (Open Vld) opvroeg, bleek zopas nog dat het aantal rijverboden tegen dronken bestuurders per provincie sterk verschilt. "In sommige provincies heb je duidelijk een hoger risico om je rijbewijs af te geven dan in een andere", aldus Lahaye vorige zaterdag in deze krant.

Ook al treedt de politie de laatste jaren veel strenger op tegen alcohol en overdreven snelheid, cijfers als deze tonen ook dat er nog heel wat werk aan de winkel is. Waar Miermans zich echter het meest aan stoort is dat er tegen sommige verkeersovertreders niet hard genoeg opgetreden wordt, zelfs als ze volharden in de boosheid. Wie nu veel te hard door een bebouwde kom rijdt, moet als hij gepakt wordt wel een boete betalen. Maar daarmee is de kous ook af. "Veel mensen begaan de overtreding, betalen, en blijven verder rijden", zegt Miermans, die daarom pleit om een rijbewijs met punten in te voeren. Wie te veel strafpunten verzamelt, speelt zijn rijbewijs kwijt. "De redenering zou moeten zijn: vele kleintjes maken een groot, maar nu heeft justitie ook geen zicht op het rijverleden van een bestuurder, omdat de overtredingen niet in een centrale databank worden bijgehouden."

Spreek je vrienden nog meer aan op dronken rijden

In België is er ook iets mis met ons normbesef, vinden experts. Zeker ten opzichte van alcohol zijn wij in vergelijking met andere Europeanen te tolerant. Een bevraging in elf landen heeft dit jaar nog getoond dat Belgen twee keer vaker achter het stuur kruipen als ze een glaasje te veel op hebben dan andere Europeanen. En als een dronken persoon wil rijden, zou één op de vier hem niet eens aanspreken. "Alcohol, maar ook gsm-gebruik achter het stuur zijn grote killers", zegt Stef Willems van het verkeersinstituut Vias. Omdat de politie ook enkel mensen on the spot kan oppakken, gaan veel overtreders vrijuit. Om dit aan te pakken heb je daarom altijd een combinatie nodig van handhaving en sensibilisering. Het blijft zaak om mensen hierop te wijzen."

Maak de rijopleiding (nog) beter

Onze rijopleiding is net nog hervormd om het aantal verkeersdoden terug te dringen - een van de maatregelen is bijvoorbeeld de terugkomdag - maar toch hinken wij in vergelijking met Oostenrijk nog steeds achterop. Daar hebben ze dan ook niet één terugkeermoment, maar drie verschillende, waarop een rij-instructeur bijvoorbeeld controleert of de leerlingen wel nog goed kijken voor ze een manoeuvre maken.

Door die terugkommomenten is het aantal ongevallen met jonge automobilisten daar met 28 procent gedaald. "Samen met Noorwegen heeft Oostenrijk de Rolls-Royce van de rijopleidingen", zegt Werner De Dobbeleer van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde. "Maar we beseffen tegelijk ook dat je niet meteen alles kan veranderen. Voor ons is de hervormde rijopleiding een stap in de goede richting."     

Bron: Het Laatste Nieuws, 6 augustus 2018.