Succesvolle studiedag 'flankerend onderwijs' in Boeverbos

Aan de hand van de beschikbare Vlaamse cijfers is duidelijk dat West-Vlaanderen de beste leerling van de klas is, maar toch moeten we waakzaam blijven. Onderwijs is de sleutel voor welzijn en om te groeien in de maatschappij, daarom is het belangrijk om actief in te zetten om alle schoolgerechtigden te laten deelnemen aan onderwijs.

Kleuterparticipatie

Een warme overgang van de crèche naar de kleuterklas is onontbeerlijk in de ontwikkeling van het jonge kind. Lokale besturen kunnen hier een belangrijke rol spelen door in te zetten op samenwerkingsverbanden tussen de verschillende partners actief in de steden en gemeenten. Daarvoor werd de sociale kaart ontwikkeld op www.kleuterparticipatie.be om aan te tonen wie wat doet. Belangrijk hierbij is om in te zetten op de kwetsbare groepen: kinderen van vluchtelingen, woonwagenbewoners, Roma en kleuters die niet ingeschreven zijn in het rijksregister. Het Vlaams gemiddelde van kleuters die geen onderwijs genieten bedraagt 3%, voor de provincie West-Vlaanderen is dat gemiddelde 2,7%, al is het belangrijk om maatwerk te leveren en de situaties individueel te behandelen.

Leerplichtcontrole secundair onderwijs en spijbelbeleid

In Vlaanderen geldt er leerplicht, dit staat niet gelijk aan schoolplicht. Iedere minderjarige moet echter onderwijs genieten en dit ook kunnen aantonen. Met het beleid voor gelijke onderwijskansen wil de overheid in samenwerking met de lokale besturen alle kinderen dezelfde optimale mogelijkheden bieden om te leren en zich te ontwikkelen. De leerplichtcontrole is een belangrijke tool waarbij via het rijksregister gekeken wordt als de leerling deelneemt aan onderwijs. Hierbij is opnieuw de context belangrijk en moet er maatwerk geleverd worden. Indien blijkt dat leerlingen niet kunnen aantonen les te volgen kunnen lokale besturen ingeschakeld worden om hen alsnog te activeren. In West-Vlaanderen waren vorig jaar 156 opgestarte dossiers waarbij de steden en gemeenten betrokken werden, opnieuw een stuk lager dan het Vlaams gemiddelde.

Samen tegen schooluitval

Lokale besturen spelen een belangrijke rol in het naar school gaan van hun minderjarige inwoners. Door actief in te zetten op onder andere buitenschoolse kinderopvang, het ter beschikkingstellen van gemeentelijke infrastructuur, leerlingenvervoer en een brugfiguur tussen besturen en scholen wordt de drempel verlaagd. Hierbij is de samenwerking met de Vlaamse onderwijsdiensten aangeraden, er werden hiervoor twee handige en overzichtelijke website ontwikkeld om steden en gemeenten te ondersteunen: www.samentegenschooluitval.be en www.mijndiplomasecundair.be.

 

Lees hierna het openingswoord van Sabien:

Geachte genodigden,

Dames en heren,

Het is voor mij als gedeputeerde voor Onderwijs een bijzonder genoegen jullie hier vandaag te mogen toespreken ter gelegenheid van deze studiedag 'flankerend onderwijs'.

Ook de provincie West-Vlaanderen is een belangrijke actor in het onderwijsgebeuren. De rol van de provincie werd bevestigd in het vorige Vlaamse regeerakkoord waarbij we bevoegd blijven voor onderwijs. Als provincie hebben wij er altijd voor gekozen om een zachte regisseursrol op te nemen. Wij kunnen en willen immers niet alles zelf doen.

Het flankerend onderwijsbeleid tracht een antwoord te geven op lokale noden die betrekking hebben op lerenden, ouders, scholen of organisaties die bij het onderwijsgebeuren betrokken zijn.

De meerwaarde van een gemeentelijk flankerend onderwijsbeleid is duidelijk. Een sterk onderwijs en maximale gelijke kansen bevorderen door het verhogen van de dynamiek tussen de lokale actoren.

Onderwijs moet mensen vrij maken en zelfs boven zichzelf laten uitstijgen.

Dames en heren,

We zijn blij dat vanuit Vlaanderen de bereidheid er is om toelichting te komen geven over deze materie. Zij willen ook graag het lokale beleid ondersteunen en menen ook dat een lokale aanpak vaak te verkiezen is omwille van de nabijheid en kennis van de concrete toestand zodat men kan reageren met een aanpak op maat.

En dit is heus geen verhaal enkel voor steden. Ook kleinere gemeentes kunnen hierin een rol spelen, eventueel bijgestaan door onze sectie onderwijs. Geef in het evaluatieformulier dat jullie zullen ontvangen gerust aan wat de vragen en noden zijn.

In de namiddag zijn er workshops met good practices zodat jullie je kunnen laten inspireren. Er is ook aandacht voor kansarmoede omdat kinderarmoede een zwaar negatief effect heeft op schoolsucces. Het bieden van lokale onderwijskansen is een taak van de gemeente samen met de onderwijspartners. Investeren in een lokaal overlegplatform met alle onderwijsactoren is hierbij van belang.

En de provincie is een belangrijke partner in gans dit verhaal. Het Steunpunt Data & Analyse kan je zeker verder helpen. Zij komen straks aan bod met gerichte cijfers over West-Vlaanderen en kunnen je gemeente ook helpen met specifieke vragen.

Dames en heren,

Flankerend onderwijsbeleid kan je organiseren door ten eerste te inventariseren.

Waarschijnlijk ontwikkelt uw gemeente reeds een heel aantal acties die het lokale onderwijs ondersteunen, maar deze acties worden niet altijd erkend als flankerend onderwijsbeleid. Denk maar aan de acties die reeds worden ondernomen door de diensten welzijn, jeugd, sport, cultuur of milieu.

Vanuit het oogpunt van goed bestuur is het belangrijk om al deze acties integraal te bekijken. Op deze wijze komt een betere afstemming tot stand tussen de diensten en worden zowel dubbelwerk als leemtes in uw beleid vermeden.

Daarnaast zijn gedragen beleidsdoelstellingen nuttig.

Vaak zijn de noden van lerenden erg divers en hebben scholen en andere actoren hun eigen verwachtingen richting lokaal bestuur. Een belangrijke uitdaging voor het flankerend onderwijsbeleid is om in overleg met de scholen en andere partners beleidsdoelstellingen vast te leggen die door alle partners rond de tafel als belangrijk worden erkend. Bij de keuze van beleidsdoelstellingen moet het belang van de lerenden voorop staan, niet de particuliere belangen van scholen of andere sectoren. De omgevingsanalyse flankerend onderwijsbeleid kan helpen om het overleg met betrekking tot de beleidskeuzes te objectiveren.

De gedragen beleidsdoelstellingen moeten hun plaats krijgen in de meerjarenplanning. Omdat flankerend onderwijsbeleid een integraal beleidsveld is, zal dit verder intern overleg vergen tussen de verschillende gemeentelijke diensten. Omdat deze diensten in veel gevallen reeds een aanbod hebben naar scholen, zal de interne afstemming vaak de nodige tijd vergen.

Dames en heren,

Er zijn vele beleidssporen mogelijk, ook voor kleinere gemeentes. En laat je als kleine gemeente niet afschrikken.

Een small-beleidsversie concentreert zich op bestaande, met het onderwijs gerelateerde projecten uit het welzijns-, sociaal of jeugdbeleid. Overleg over de sectoren heen en een gezamenlijke visie op het lokaal flankerend onderwijsbeleid geven die projecten meer impact en samenhang. Zo ontstaat er een integrale aanpak, plus een netwerk van mensen die problemen snel detecteren en aanpakken. Een small-beleid selecteert zijn doelen op basis van prioritaire behoeften en meestal krappe budgetten.

Een XXL lokaal onderwijsbeleid kan op alle beleidssporen ingrijpen en integraal zijn.

Ook de Provincie kan en wil hier graag ondersteuning bieden.

We doen dit via het Lerend netwerk of via de regionale intervisiemomenten. Maar ook door het verspreiden van good practices, het aanleveren van cijfermateriaal of het opsporen van subsidiekanalen. De Provincie wil daarnaast ook de rol als coach op zich nemen.

Dames en heren,

Ik wil besluiten met de sectie Onderwijs, het Netwerk 'Samen tegen Schooluitval' en de Lokale Overlegplatforms West-Vlaanderen te danken voor de organisatie van deze studiedag. En uiteraard wens ik jullie een zeer inspirerende dag toe.